Noorbeek, de Oogstschuur
Het is december, afgezien van wat hardnekkige sierappeltjes vind je geen kleur meer in de fruitplantages. Ik fiets richting Noorbeek en stap af bij de grote boerderij met de naam “de Oogstschuur” Het staat er duidelijk: Fruit te koop!
Ik ben bij het fruitbedrijf van de familie Notermans. Al meer dan 60 jaar groeien hier peren, appels en aardbeien. Tussen de bomen staan verschillende bijenkasten ; goed voor de bij, voor bestuiving en voor honing. Kende u dit gezegde: “Elke dag een lepel honing houdt den dokter uit de woning”?
Naast de verkoop van van appels, peren en aardbeien blauwe bessen is er in het seizoen een keur van kleinfruit: kersen, frambozen, kersen, blauwe bessen, bramen, noten, stroop en honing uit eigen boomgaard, jams en ongezoete vruchtensappen van eigen makelij. Bovendien kun je terecht voor zuivel uit Reijmerstok en groenten uit de streek. Desgewenst koopt u hier ook een verspakket met delicatessen in cadeauverpakking.
Ik spreek met Wim Notermans, een bijzondere fruitteler. Wim is zoon van Jan Notermans.
In 1957 begon Jan Notermans dit bedrijf met zijn vrouw Marieke met aardbeien en het eerste laagstamfruit dat in het Zuiden werd geplant. Na de fruitschool in het land van Herve verhuurde hij zich daar in de wintermaanden als snoeier. Zo leerde hij de fijne kneepjes van het vak.
muziek
Als ik zijn schuur binnenstap zie ik meteen zijn andere passie: Muziek. We zitten met een tas koffie tussen de oude sorteermachine, de fruitkisten met appels, muziekstandaard waarop dikke mappen met songteksten en geluidsapparatuur. Wim is muzikaal geschoold als slagwerker en staat bekend als de zingende fruitteler. Maar hij is dus ook een fruittelende zanger.
Het leuke is dat hij zijn liefde voor muziek, voor zingen ook weet te gebruiken voor de promotie van zijn fruit. Wim is een gezellige prater en vertelt graag over het fruit. In samenwerking met Met financiële steun van landelijke initiatieven als ’Jongeren op gezond Gewicht’ en ’Jong leren eten’ bezoekt hij regelmatig scholen om het fruit te promoten. Hij verpakt een deel van de boodschap in zijn speciaal gecomponeerde ‘Appellied’ (te vinden op youtube) Dit lied kwam tot stand in samenwerking met Tonnie Kleijnen. Zij is de voedingsdeskundige die met hem samen op schoolbezoek gaat. Daarmee krijgen ze de leerlingen aan het zingen en dansen. Een aardbeienmusical is zelfs in de maak. Wat een goed idee, muziek versterkt het geheugen. Vaak krijgen de leerlingen een rondleiding op het bedrijf. Wim doet zijn best om daar ook de collega-fruittelers bij te betrekken ..
“Het is zo mooi als de kinderen ook de kans hebben een fruitbedrijf te bezoeken. Vooral voor stadskinderen is zoiets best bijzonder.”
naar de consument
Wim heeft zet zich met tomeloze energie in te zetten voor vernieuwingen en verbeteringen in bedrijfsvoering. Hij zoekt steeds naar mogelijkheden om plaagbestrijding op natuurlijke manier aan te pakken, vermijdt de superzware trekkers die de bodem dichtrijden.
Daarnaast grijpt hij elke kans om zijn fruit vol trots kunnen tonen. Hij spreekt met politici, komt op lokale en landelijke tv. In januari 2022 in gesprek met chefkok Alain Caron in het programma van
kro-ncrv “Binnenstebuiten” Hij is te vinden op Facebook en houdt een goede website bij .
Wim onderneemt al het mogelijke om te zorgen dat zijn appels ook echt bij lokale supermarkt en in de schappen liggen. Hij helpt in de winkel bij een mooie en opvallende presentatie. Zo zien de klanten in een oogopslag dat de appels echt van hier zijn.
Hij kan zich druk maken over de onzinnige eisen die aan appels gesteld worden: 10% is te klein, 10% te dik, 10% te groen en ga maar door. Er blijft uiteindelijk slechts 30% over waarvoor een redelijke prijs wordt betaald. Is het niet bedroevend dat 50% van alle geplukte appels in de industrie terechtkomt? Het is geen minderwaardig fruit! “Zie je deze twee appels? De ene is veel roder dan de andere. Maar ik zweer je: die groenere is echt lekkerder. Toch verdwijnen de groenere voor het grootste deel in de industrie. Ga niet alleen op je ogen af, gebruik je smaakpapillen!
In de PLUS-supermarkten in onze gemeente kregen zijn zogenaamde tweede-keus-appels dit najaar een prominente plek.
Wim werkt echt aan en in de korte keten: De telers moeten zich samen hard maken voor een andere markt, er moet minder verspild worden. Waarom zou een klant kiezen voor appels die duizenden kilometers over de wereld zijn vervoerd? Zowel aan brandstof als aan verpakking is dat een onnodige belasting voor het milieu. Andersom moeten onze appels moeten ook niet zozeer voor export geteeld worden.
Sociaal bewogen
De zingende fruitteler toont ook een bijzonder sociaal hart. Hij biedt graag kansen aan mensen met een achterstand op de arbeidsmarkt, zoals dat tegenwoordig genoemd wordt. Mensen die veel tegenslag ervoeren of met een trage of stokkende ontwikkeling of mensen met psychische moeilijkheden kunnen best terecht in de fruitteelt.
Zo bedacht hij, dat alle partijen er beter van kunnen worden als je mensen met een WAJONG-uitkering de kans geeft om te leren plukken. Hij voegde daad bij het woord. Misschien hebben sommige mensen aanvankelijk wat extra begeleiding nodig maar uiteindelijk wint iedereen erbij. Het is nog leuker als je deze jonge mensen in staat stelt om hun opbrengsten ook zelf op de markt in Heerlen of Maastricht te verkopen.
Hij brengt fruit naar diverse hoeskamers in de gemeente. Mooi en dankbaar werk.
Als ik eind december mijn aantekeningen uitwerk, lees ik dat Wim met vrienden net een concertje gaf onder de vensters van de bejaarden van de Appelgaard in Margraten en dat hij appels bracht naar Circus Renz dat de tent dicht moet houden.
Hulde!
Minder telers, agrotoerisme
Er zijn veel telers gestopt de afgelopen jaren, veel plantages ter ziele gegaan. Het landschap verliest de bloesem van de lente. De opbrengst in euro’s maken het heel moeilijk om tegenvallende oogsten op te vangen als ook het weer niet meewerkt.
Wim is een ware ambassadeur van het fruitige Heuvelland. Het is zaak, zegt hij, dat de telers en het toerisme beter samenwerken. Het Heuvelland biedt de boeren bijzondere kansen. Voor die kansen is het niet nodig om te blijven investeren in perceelgrootte. Gelukkig ontdekken veel boeren de kansen van agrotoerisme. Draag je passie uit in contact met toeristen. Beperk je niet tot alleen maar werken en ploeteren op je plantage en in je boekhouding. Zoek contact met collega’s en klanten, geef rondleidingen op je bedrijf, vertel over de geschiedenis over de biodiversiteit, over lieveheersbeestjes en oorwurmen, over nuttige insecten en over plagen. Vertel over de leuke en minder leuke kanten van het werk. Als je proeft hoe lekker het fruit hier is, ga je het landschap nog meer waarderen.
Laat dus proeven, vertel over de hele lijn van bloesem tot oogst. Leer de mensen plukken en sorteren, het levert je misschien zelfs personeel. Zo’n ervaring leert veel mensen dat het plukken behalve een (bij-)verdienste ook een ontspannende bezigheid kan zijn. Dat is een waardevol gegeven in deze tijd van burn-outs. Op sommige boerenerven vind je een winkeltje of zelfs rustpuntje. Maar niet elke teler hoeft zich op horecaterrein te begeven maar het is zaak, te zorgen dat de lokale oogst ook op de lokale terrassen terug te vinden is. Op de menukaart: “gemaakt van ….. uit ons Heuvelland, extra vers, extra lekker!” Directe verkoop levert waardering en verhoogt het werkplezier. Ook van zulke activiteiten kun je financiële vruchten plukken.
Oude rassen
Wim heeft ook oog voor oude rassen. Op facebook legt hij uit dat de bekende stoofpeer Gieser Wildemann behalve lekker ook buitengewoon nuttig is. De stoofperen zijn goed voor de bestuiving van de handperen.
en andere heerlijke peer die het moeilijk heeft.
Doyenne du Comice de koningin onder de peren, een overheerlijke handpeer afkomstig uit Frankrijk in 1849. naast Conference de meest geteelde peer in Nederland en België.
De teelt vergt enorm veel snoeiwerk, en is minder productief. Met de kleinste afwijking wordt ze al gedegradeerd naar de industrie. Toch hoort deze smaakvolle peer bij de consument. Wim blijft op zoek naar ideeën, vraagt ook anderen om mee te denken om visueel minder mooi fruit toch te vermarkten en de rassen te bewaren.
Voor alle appels en peren zijn er liefhebbers, maar je moet ze weten te vinden, fruit verkopen met een verhaal
De honing
Mijn vader was destijds een echte bijenvriend, ieder vrij uurtje was hij in de weer met zijn bijen, op zoek naar de koningin, een broedkamer aanleggen, honingraten slingeren, de bijen waren zijn weersvoorspellers. Bijen zijn echt van groot belang, voor de bestuiving van onze fruitbloesem. Zoon Norman, de grootste trots van Wim, is in de voetsporen van zijn opa getreden. Naast de zorg voor het fruit is Norman een gepassioneerd imker. In het najaar heeft hij alle bijenvolken suikerwater gevoerd, de bijen hebben nu allemaal hun buikje vol, en genieten van hun welverdiende winterslaap.
Wim Notermans slaapt niet in de winter maar dit seizoen biedt wel wat ruimte en tijd voor andere zaken dan alleen het fruit.
Winkel de Oogstschuur Hoogcruts 5 6255NS Noorbeek info@fruitbedrijfnotermans.nl +31 (0)43 457 3293
